مرتضی کریمی: هر جا که پول باشد، فساد هم هست

مرتضی کریمی، یکی از استعدادهای داوری ایران بود که می‌توانست به موفقیت‌های بیشتری برسد اما حضور و دخالتش در جایی که نباید باشد، خیلی زود سبب شد که در داوری کمرنگ و در زندگی شخصی‌اش هم دچار مشکل شود.

به گزارش ورزش بر خط و به نقل از ایسنا، داوری ایران سال‌هاست که با حواشی دست و پنجه نرم می‌کند و حاشیه بخش جدانشدنی از آن شده است. کمتر از یک دهه قبل، حواشی مختلفی در داوری به وجود آمد که همانند آن تاکنون تکرار نشده است. از آفساید گرفتن عجیب گل محمد نوری در داربی پایتخت که منجر به باخت پرسپولیس شد تا قضیه کارت به کارت در دیدار سپاهان و پرسپولیس که محرومیت سنگینی را برای یکسری از داوران به دنبال داشت.

در این بین مرتضی کریمی، کمک داوری بود که در متن این حواشی حضور داشت و حتی در دیدار سپاهان و پرسپولیس که جزو تیم داوری هم نبود، حاشیه او را هم در خودش حل کرد. کمک داوری که بسیاری معتقد بودند سطحش از رضا سخندان و حسن کامرانی‌فر - که در جام جهانی پرچم زدند - بالاتر بود اما نتوانست در جنگ با حاشیه‌ها پیروز شود و با مشاوره‌های اشتباه و هم‌نشینی با آدم‌های نامناسب از داوری دور شد.

دقایقی با او به گفت‌وگو پرداختیم و از خاطراتش شنیدیم؛ مردی که بازی‌های بزرگی را پرچم زد و در عرصه‌های بین‌المللی قضاوت کرد اما از حضورش در داوری پشیمان است و آرزو می‌کند که کاش درسش را ادامه می‌داد.

* از دوران کاری‌تان در داوری راضی هستید؟

من از ۱۷ سالگی وارد داوری شدم و اگر آن زمان می‌دانستم که آینده داوری این است، هیچ‌وقت وارد آن نمی‌شدم. درس را به داوری ترجیح می‌دهم. الآن هم به کسی توصیه نمی‌کنم که وارد داوری شود.

* داوری برای شما مشکلات شخصی درست کرده بود، درست است؟

داوری باعث شد که من چه از نظر خانوادگی و چه از نظر شغلی دچار مشکل شوم. من به خاطر داوری یکی از بهترین شغل‌های دنیا را از دست دادم. من در یک جای بسیار خوب کار می کردم اما به خاطر این که داوری را انتخاب کردم، نتوانستم خارج از کشور بروم و مجبور شدم از اداره هم بیرون بیایم. از نظر زندگی هم چون نتوانستم همراه با همسر سابقم از ایران بروم، مجبور به جدایی شدیم.

* چرا از نظارت خداحافظی کردید؟

من قلبم ضعیف است و دو یا سه بار بستری شدم. همه می دانند که من هر موقع که به خاطر قلبم در بیمارستان بستری شوم، باید به CCU بروم. من برای پرواز کردن هم مشکل دارم و نمی‌توانستم بگویم که فقط به من بازی تهران دهید. من انگیزه‌ای هم برای این کار نداشتم. من فصل گذشته ۵ بازی برای نظارت رفتم که حق‌الزحمه هر کدام یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بود. ۱۰ درصد مالیات کم می‌شد و برای یک فصل، شش یا ۷ میلیون تومان می‌شد که برای من نمی‌صرفید. دوستانی که علاقه دارند، نظارت می‌کنند و من هم دیگر فعالیتی در نظارت ندارم.

* شما حواشی زیادی در داوری داشتید. درباره قضیه کارت به کارت در دیدار پرسپولیس و سپاهان صحبت کنید.

روز جمعه بازی پرسپولیس و سپاهان در اصفهان بود. بعد از این که آن اتفاقات جنجالی در آن بازی افتاد و آقای قهرمانی آن اشتباه را انجام داد، آقای دهقان با من تماس گرفت و گفت "شما بازی را دیدید یا خیر؟" که گفتم ندیدم. گفت یک نگاهی به بازی بینداز و نظرت را به عنوان یک کارشناس بگو. من دیدم و گفتم که داور اشتباه کرده است. صحبت ما قطع شد و دیگر حرفی نزدیم.

صبح روز یکشنبه در زمین پاس، مشغول تمرین شده بودیم و گوشی من ساعت ۷:۳۰ شب زنگ خورده بود اما جواب ندادم. ساعت ۹ شب دیدم که چند بار آقای دهقان به من زنگ زده که با ایشان تماس گرفتم. گفت "به دفتر علی دایی بیا و قهرمانی را هم پیدایش کن." من به قهرمانی زنگ زدم که جواب نداد و از طریق یک داور واسطه با او صحبت کردم و آقای قهرمانی با علی دایی صحبت کرد و قبول کرد که اشتباه کرده است. دایی هم گفت که من هم اشتباه کردم که صحبت کردم و قرار شد با هم آشتی کنند.

فردایش در برنامه "نود"، همه مسائل به من ختم شد که بنده رفتم آن قضیه را ماست‌مالی کنم. خودشان و خدایشان می‌دانند که من تا ۶ ماه نمی‌دانستم که اتفاقی بین آقایان رخ داده است.

* اصلا چه کسی برای چه کسی کارت به کارت کرده بود و مبلغ انتقال یافته چقدر بود؟

مشخص شده و همه چیز آشکار شده، ظاهرا مبلغ ۲ تا ۳ میلیون به حساب فردی در مشهد ریخته شده و بین یک بدنساز که عامل اصلی این اتفاق بود، این پول جابجا شده بود. او بدنساز وقت باشگاه پرسپولیس بود که هنوز هم فعالیت می‌کند اما به هر حال اشتباهش برای آن سال‌ها بود.

* باشگاه‌هایی بودند که به شما یا همکارانتان پیشنهاد رشوه دهند؟

در قدیم بوده و باز هم خواهد بود. هر جا که پول باشد، فساد هم هست و فوتبال هم از این قضیه مستثنی نیست. نمی‌توانم الان بازگو کنم ولی چنین اتفاقی افتاده است. اگر کسی می‌گوید که چنین چیزی نیست، دروغ می‌گوید و خودش می‌داند و خدای خودش. البته کسی متوجه این مسائل نمی‌شود زیرا سندی باقی نمی‌گذارند.

* هنوز از علی دایی یا محمد دایی دلخوری دارید؟

من دلخوری ندارم اما ای کاش آقای دایی این را در نظر می‌گرفت که من در قضیه سپاهان و پرسپولیس هیچ نقشی نداشتم. بخواهم یک گریز هم بزنم، زمانی که مطرح کردند که من در داربی تعمدا اشتباه کردم، شک نکنید که این اشتباه را به سود آقای دایی و به سود آقای کاشانی می‌کردم زیرا با علی دایی رفیق بودم و آقای کاشانی معلم من بودند. جای علی دایی در فوتبال خالی است و امیدوارم هر چه سریع‌تر به میادین بازگردد.

* قضیه سرمربی شدن امیر قلعه‌نویی در استقلال در دوره اول حضور ایشان روی نیمکت آبی‌ها چه بود؟

در آن نهادی که من کار می کردم، رییس دفتر یک فرد خاص بودم و قلعه‌نویی مربی استقلال اهواز بود. این فرد خاص که به دلیل ارتباط پدرش با رییس هیات مدیره استقلال داشت، رابطه خوبی با این باشگاه داشت و حتی در تیم امیدهای استقلال هم بازی می‌کرد، با قلعه‌نویی رفاقت داشت و کمک کرد که او توانست سرمربی استقلال شود.

* در آن زمان قرار بود حسن روشن سرمربی استقلال شود، درست است؟

قرار بود این اتفاق رخ دهد اما اینگونه نشد و قلعه‌نویی پس از استقلال اهواز، سرمربی استقلال تهران شد.

* شما محروم شدید یا خودتان داوری را کنار گذاشتید؟

بعد از این که از لیست بین‌المللی خط خوردم، در بازی بین فولاد و ذوب‌آهن در اصفهان از داوری خداحافظی کردم زیرا برای من که در بسیاری از مسابقات بین‌المللی قضاوت کرده بودم و بعد از آن از لیست خط خورده بودم، سوت زدن در بازی‌های داخلی به درد من نمی‌خورد. باید داوری که سن بالا دارد و از لیست بین‌المللی خط می‌خورد، باید خداحافظی کند زیرا هم برای خودش خوب است و هم برای فدراسیون فوتبال.

در بازی ذوب‌آهن و فولاد، حسین فرکی، سرمربی فولاد از دست من به خاطر اشتباهی که کرده بودم ناراحت بود و در همان فرودگاه اصفهان با یک خبرنگار تماس گرفتم و خداحافظی‌ام را اعلام کردم.

* باشگاه‌هایی بودند که به شما یا همکارانتان پیشنهاد رشوه دهند؟

در قدیم بوده و باز هم خواهد بود. هر جا که پول باشد، فساد هم هست و فوتبال هم از این قضیه مستثنی نیست. نمی‌توانم الان بازگو کنم ولی چنین اتفاقی افتاده است. اگر کسی می‌گوید که چنین چیزی نیست، دروغ می‌گوید و خودش می‌داند و خدای خودش. البته کسی متوجه این مسائل نمی‌شود زیرا سندی باقی نمی‌گذارند. این قضیه نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا وجود دارد. داور آفریقایی فینال جام جهانی تخلف کرده بود و این قضیه پس از چندین سال افشا شد.

* می‌توانید نام باشگاه را بیاورید؟

نمی‌شود نام آورد اما در همه مسابقات این قضیه وجود داشته است. همچنین به خاطر گسترده شدن سایت‌های شرط‌بندی، خیلی مسائل از داوران دور شده و مستقیم با بازیکنان ارتباط گرفته‌اند که همه این ها زیر سر سایت‌های شرط‌بندی است. من خیلی در این مسائل اطلاعاتی ندارم. باز هم با این مسائل جامعه داوری ما جامعه سالمی است و درصد کمی هستند که این کارها را انجام می دهند.

* شما هم‌دوره و هم‌سطح کامرانی‌فر و سخندان بودید، چه شد که مسیر شما جدا شد و نتوانستید به آن جایگاهی که آن‌ها بودند، برسید؟

در سال ۲۰۰۳ ما برای امتحان بین‌المللی به مشهد رفتیم و کلاسی برگزار شد که من، ترکی، محسن قهرمانی و افشاریان در آن کلاس بودیم. من لیسانس زبان داشتم و از همه زبانم بهتر بود. از نظر آمادگی جسمانی نفر اول یا دوم ایران بودم. از نظر فنی هم چون ما در تهران بودیم، ما را قبول داشتند. در امتحانی که گرفتند، نمره من ۸۵ و نمره یک فرد دیگر ۸۴ شد. آن شخص را در لیست بین‌المللی گذاشتند و اسم من را خط زدند. منوچهر نظری به من گفت اعتراض نکن اما بدشانسی من این بود که صفایی فراهانی، رییس وقت فدراسیون فوتبال استعفا کرده بود و دادگان سرپرست فدراسیون شده بود.

رییس کمیته داوران AFC خیلی من را قبول داشت اما متاسفانه بعد از تغییر و تحول در کمیته داوران و رفتن نظری، من از لیست الیت خط خوردم. ایشان قرار بود ۴ نفر را برای لیست الیت معرفی کنند که خسروی، نجاتی، صفیری و من بودیم. نادر جعفری که از من ارشدتر بود اعتراض کرد که چرا مرتضی کریمی که نظری گفت او جوان است و امسال بهترین قضاوت‌ها را کرده اما جایش را به غیاثی داد و او هم چون از من خوشش نمی‌آمد، من را خط زد.در تهران به شهبازی و خبیری اعتراض کوچکی کردم که نظری گفت شما اعتراض نکن؛ من امسال بهترین بازی‌ها را به شما می دهم و سال دیگر اسمت را در لیست وارد می‌کنم و همین اتفاق هم افتاد. بهترین بازی‌ها را قضاوت کردم و وارد لیست شدم. رییس کمیته داوران AFC هم خیلی من را قبول داشت اما متاسفانه بعد از تغییر و تحول در کمیته داوران و رفتن نظری، من از لیست الیت خط خوردم. ایشان قرار بود ۴ نفر را برای لیست الیت معرفی کنند که خسروی، نجاتی، صفیری و من بودیم. نادر جعفری که از من ارشدتر بود اعتراض کرد که چرا مرتضی کریمی که نظری گفت او جوان است و امسال بهترین قضاوت‌ها را کرده اما جایش را به غیاثی داد و او هم چون از من خوشش نمی‌آمد، من را از ۴ نفر خط زد.

* مشکلتان با آقای غیاثی چه بود؟

آقای غیاثی از نظر من آدم باهوش و خوبی بود اما متاسفانه در آن سال نادر جعفری از من ارشدتر بود. شانس با من همراه نبود اما ممکن است غیاثی حق را به حق‌دار داده باشد. من در آن زمان از دست او ناراحت بودم زیرا می‌توانستم منفعت بیشتری ببرم.

* به نظر شما بیشترین کمک به داوری توسط چه کسی صورت گرفته است؟

منوچهر نظری بیشترین کمک را به داوری کرد زیرا زمانی لیست بین‌المللی ما ۱۰ نفر جا داشت اما او ۷ نفر را معرفی می کرد و می‌گفت کشور من بیشتر از این ظرفیت ندارد. او از تعداد کمی داور برای کل لیگ استفاده می‌کرد و داور بین‌المللی هر هفته قضاوت داشت. داوری که هر هفته بازی قضاوت کند، اشتباهش کمتر می‌شود و متمرکز می‌شود و از نظر مالی هم برای او بهتر است.

دوره آقای غیاثی هم خوب بود. او هم این تعداد داور را توانست حفظ کند. عنایت هم کمک زیادی به داوری کرد. سالم‌ترین و محبوب‌ترین فرد برای کمیته داوران، عنایت بود. همیشه گفته‌ام که حاضرم کفش‌های عنایت را هم واکس بزنم. خیلی از افرادی که در جامعه داوری هم هستند، این حرف من را قبول دارند. او می‌توانست نام کمک داوری را که خیلی علیه او حاشیه‌سازی کرد، خط بزند اما این کار را نکرد. آن فرد هم می‌داند که مدیون عنایت است. آن کمک داور داود رفعتی بود.

* با تاج سر حواشی موجود به مشکل خورده بودید، درست است؟

آن زمان، تاج نایب رییس فدراسیون بود. او رییس کمیته داوران هم بود. برای من خوب نبود که وقتی از لیست بین‌المللی خط خوردم، بخواهم منتظر باشم که هر ۲ یا ۳ هفته قضاوت کنم. ایشان هم معذوریت‌هایی داشتند که کدورتی بین ما به وجود آمد. البته بعدا هم این موضوع رفع شد و الآن مشکلی با هم نداریم.